ต้นสัก

ต้นสัก หรือต้นสักทองเป็นไม้ต้นขนาดใหญ่ที่ผลัดใบในฤดูร้อน มีลำต้นเปลือกเรียบหรือแตกเป็นร่องเล็กๆ สีเทา โคนต้นเป็นพูพอนต่ำๆ และเรือนยอดเป็นพุ่มทรงกลมค่อนข้างทึบ มีเปลือกสีเทาเรียบหรือแตกเป็นร่องตื้นตามความยาวของลำต้น ต้นสักมีการผลัดใบเมื่อเข้าสู่ฤดูหนาว ใบใหญ่มาก ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ มีปลายแหลมโคนมน ยาวประมาณ 25 – 30 เซนติเมตร และกว้างเกือบเท่าความยาว ใบของต้นอ่อนจะใหญ่กว่านี้มาก ผิวใบขนสากคายสีเขียวเข้ม ในฤดูหนาวจะมีการสลัดใบทิ้ง

ดอกของต้นสัก มีสีขาวนวลออกเป็นช่อตามปลายกิ่ง และกลายเป็นผลเมื่อมิถุนายนถึงตุลาคม ผลของต้นสักเป็นผลแห้งค่อนข้างกลม มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 เซนติเมตร และเปลือกแข็ง ภายในมี 1 – 3 เมล็ด

การขยายพันธุ์ของต้นสัก สามารถทำได้โดยการนำเมล็ดแช่น้ำ 2 วัน แล้วผึ่งในแดด 1 วัน รวมเป็น 15 วัน หลังจากนั้นให้หว่านในแปลงเพาะให้กระจัดกระจาย แล้วคลุมด้วยวัสดุเพาะชำสูงประมาณ 3-5 มิลลิเมตร หรือสามารถทำร่องแล้วหว่านลงในร่องได้เช่นกัน

สำหรับการปักชำต้นสัก สามารถทำได้โดยการเลือกต้นสายพันธุ์ที่ดีแล้วตัดชิ้นส่วนที่พัฒนาเป็นกล้าไม้ นำไปกระตุ้นการออกรากและลำต้นด้วยสารเคมี จากนั้นนำกล้าไม้ที่มีรากและลำต้นออกจากสารกระตุ้นและนำไปอนุบาลจนกล้าไม้เริ่มแข็งแรง จากนั้นนำกล้าไม้ออกไปกลางแจ้งเพื่อให้กล้าไม้ปรับตัวและแข็งแรงพอที่จะนำไปปลูกได้

นอกจากนี้ ยังมีต้นสักที่มีอายุมากกว่า 1,500 ปีในโลก อยู่ในวนอุทยานต้นสักใหญ่ บ้านปางเกลือ ตำบลน้ำไคร้ อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ มีความสูง 47 เมตร ลำต้นเส้นวงรอบ 10 เมตร 23 เซนติเมตร และมีเสาเพื่อรักษาความมั่นคงของต้นสักนี้ ไม้สักทองมีความเป็นไม้เนื้ออ่อนและมีความทนทาน มีลักษณะพิเศษเมื่อเทียบกับไม้เนื้อแข็งอื่น ๆ ชื่อสามัญอื่นๆ ของต้นสักรวมถึงเซบ่ายี้, ปีฮือ, ปายี้, เป้อยี และสีขายขนมเส้น

ในด้านการนำมาใช้งาน ไม้สักทองมีคุณสมบัติที่ดีในการทำเป็นไม้เสาเรือน ด้วยลักษณะของมัน สักทองที่มีเนื้อไม้เหลืองทองและลวดลายสวยงาม สามารถใช้เลื่อยไสกบตบแต่งงานได้อย่างง่ายดาย จึงมีความนิยมในการใช้งานในการสร้างบ้านและเรือนที่ต้องการความสวยงามและคุณภาพ ในสมัยโบราณ ไม้สักทองเป็นวัสดุหลักในการสร้างบ้านเรือน โดยเฉพาะในสถานที่ที่ต้องการความทนทาน เช่น เสาเรือนที่ต้องรับน้ำหนักและความกดทางสถาปัตยกรรม ทำให้ไม้สักทองเป็นวัสดุที่มีความเชื่อถือสูงในการใช้งาน นอกจากนี้ ยังมีการนำไม้สักทองมาใช้ในการทำเฟอร์นิเจอร์ การแกะสลัก ปาร์เก้ โมเสค วงกบ กรอบและบานประตูหน้าต่าง โดยไม้สักทองมีความแข็งแรงทนทานในการทำงานเหล่านี้เช่นกัน

ไม้สักทองมีความมีความเชื่อของคนไทยในเรื่องของความมงคลและความเป็นสิริมงคล ต้นสักหรือสักทองเชื่อว่ามีเทวดาอารักษ์อยู่ในต้นไม้บางชนิด และการปลูกต้นสักหรือสักทองจะช่วยเสริมโชคลาภและความมงคลในชีวิตของคน คนไทยมักนำไม้สักมาใช้เป็นเสาเอกของบ้านหรือสถานที่สำคัญ เพื่อเสริมความมั่นคงและความเชื่อในชีวิต นอกจากนี้ ยังมีความเชื่อว่าการปลูกไม้สักทองในสวนหรือบริเวณที่ต้องการความมงคลสามารถช่วยเพิ่มโชคลาภและความรุ่งเรืองในชีวิต

ในส่วนของความเชื่อทางศาสนา ต้นสักหรือสักทองมักถูกนำมาใช้ในพิธีวางศิลาฤกษ์และพิธีทางศาสนาต่างๆ เพื่อเสริมความเชื่อและความมงคล นักศาสนาพราหมณ์ยังมีความเชื่อว่าต้นสักหรือสักทองเป็นไม้ศักดิ์สิทธิ์ที่ช่วยคุ้มครองและเสริมความเชื่อในทางศาสนา

สรุปแล้ว ต้นสักหรือสักทองไม่เพียงแต่เป็นไม้ที่มีคุณสมบัติพิเศษในการใช้งานและสร้างสรรค์ แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของความมงคลและความเชื่อในความสวยงาม มั่นคง และมีคุณภาพในชีวิตของคนไทย

ติดตามไม้ประดับเพิ่มเติม :: ไม้ประดับมีอะไรบ้าง